-
1 бесконечность
1. жсикһеҙлек, осһоҙ-ҡырыйһыҙлыҡ, икһеҙ-сикһеҙлек2. ж мат.сикһеҙлекдо бесконечности — бик оҙаҡ, сикһеҙ
-
2 время
1. сваҡыт2. счас, сроксәғәт, ваҡытсколько времени? — сәғәт нисә?, ваҡыт күпме?
3. сэпоха, периодваҡыт, дәүер, осор, заман4. сопределённая порамиҙгел, мәл, саҡ, ваҡытвремя покоса — бесән сабыу мәле, бесән өҫтө
5. с грам.заманво время оно уст. — ҡасандыр, әллә ҡасан
время от времени — ваҡыт-ваҡыт, ҡайһы берҙә
(в) первое время — башта, тәүҙә, тәү ваҡытта
в своё время: — 1) заманында, ҡасандыр
2) үҙ ваҡытында; всё время һәр ваҡыт (саҡ), гел; в скором времени — оҙаҡламай
в то время как — шул арала, шул ғына ваҡыт араһында
выиграть время — күберәк ваҡыт алыу, ваҡыт үтеү, файҙаға булыу
до времени; до поры до времени — ваҡыты еткәнсе, билдәле бер ваҡытҡа тиклем, көнө килгәнсе
ко времени — ваҡытлы, үҙ ваҡытында
на время — ваҡытлыса, билдәле ваҡытҡа тиклем
со времени — ваҡыты етеү менән, киләсәктә
раньше времени — көн элгәре (элек), ваҡытынан алда
с течением времени — ваҡыт үтеү менән, киләсәктә
тем временем — шул уҡ ваҡытта, шул арала
-
3 губить
1. несов.кого-что; прям., перен.һәләк (харап, әрәм) итеү2. несов.юғалтыу, үлтереү, бөтөрөү, юҡҡа сығарыу, әрәм итеү -
4 даром
1. нареч.буш, бушлай, бушҡа, түләүһеҙ2. нареч. разг.осһоҙ, арзан3. нареч.әрәмгә, тиккә, юҡҡа, бушҡа (ғына), файҙаһыҙғадаром не пройдёт (не обойдётся) что, кому — буш ҡына үтмәҫ, былай ғына ҡалмаҫ (аҙағы насар булыр)
даром что в знач. уступ. союза — булһа ла, булыуға ҡарамаҫтан
-
5 драгоценный
1. прил.ҡиммәтле, затлы, аҫыл2. прил. перен.ҡәҙерле, әһәмиәтле3. прил.в обращенииҡәҙерле, һөйөклө, ғәзиз -
6 дурак
м; разг.алйот, иҫәр, иҫәүәнвалять дурака прост.: — 1) (бездельничать) эшһеҙ (тик) йөрөү, ваҡытты бушҡа үткәреү
2) (дурачиться) алйотланыу, иҫәрләнеү, аҡылһыҙланыу; дурак дураком — шыр тиле, алйоттоң-алйото, иҫәрҙең-иҫәре, төптө аҡылһыҙ
дуракам закон не писан — алйотҡа (иҫәргә) закон юҡ, аҡылһыҙға аҡыл кәрәкмәй
нашёл дурака — аҡылың алтау икән, тапҡан иҫәрҙе
не дурак — үҙ аҡылы үҙенә етә, алйот (иҫәр) түгел
оставить в дураках: — 1) карт. дурак ҡалдырыу, отоу
2) кого алдау, ултыртыу, отоу, һемәйтеү -
7 занять
Iсов. чтобурысҡа (үтескә) алыу, алып тороуII1. сов. чтоалыу, биләү, алып тороу, тултырыу2. сов.алыу, биләү, урынлашыу3. сов. чтокакую-л. должностьбулып эшләү4. сов.продлитьсяваҡыт(ты) алыу, барыу, дауам итеү5. сов.кого-чтоҡыҙыҡһындырыу, мауыҡтырыу6. сов. чтоалыу, яулап алыу -
8 извергнуть
-
9 истратить
1. сов. чтототоноп бөтөү, тотоп бөтөрөү2. сов. чтотүгеү, һалыу, бөтөрөү, сарыф итеү -
10 канителить
несов.; разг.мыштырлау, һуҙыу, ваҡытты бушҡа әрәм итеү -
11 метроном
мметрономваҡыттың теүәллеген үлсәү өсөн һәм музыкаль темп билдәләү өсөн ҡулланылған маятниклы механик прибор -
12 надоесть
сов. кому-чемуйөҙәтеү, биҙрәтеү, биҙҙереү, туйҙырыу, ялҡытыу, туйҙырып (интектереп, ялҡытып) бөтөрөү, теңкәгә тейеү, тәҡәтте ҡоротоу -
13 нахмуриться
1. сов.йыйырыу, йәмрәйеү, сырай һытыу2. сов. перен.о небе, о погоде и т.п.болотлау, боҙолоу, ҡараңғыланыу -
14 нецелесообразный
прил.маҡсатҡа яуап бирмәгән (тура килмәгән, ярашлы булмаған), файҙаһыҙ, кәрәкһеҙ -
15 обозначить
1. сов. чтобилдәләү, тамғалау, билдәләп (тамғалап) сығыу, билдә (тамға) ҡуйыу2. сов. чтосделать заметнымбелдереү, күрһәтеү, һыҙатландырыу, беленерлек итеү, беленеп торорлоҡ итеү -
16 освободить
1. сов.кого-чтосделать свободнымазат итеү, иреккә сығарыу, ҡотҡарыу2. сов.кого-чтовысвободитьысҡындырыу3. сов.от чегоизбавитьазат итеү, ҡотҡарыу, бушатыу4. сов.когоснять с должностисығарыу, алыу, бушатыу5. сов. чтосделать пустымбушатыу6. сов. что; перен.сделать свободным с какой-л. целью(ваҡытты) буш итеү, буш ваҡыт ҡалдырыу -
17 оттянуть
1. сов. что(берәр яҡҡа) тартыу, тартып ҡуйыу2. сов.кого-чтоһөйрәп алып китеү3. сов.кого-чтоотвлечьалып китеү, ситкә алып китеү, күсереү4. сов. чтосделать отвислымһалындырыу, һалындырып ҡуйыу5. сов. что; разг.тяжестью вызвать чувство усталости(ауыр нәмә күтәреп) ауырттырыу, баҫыу6. сов. что; перен.оҙаҡҡа һуҙыу (ебәреү), һуңыраҡҡа күсереү, кисектереү7. сов. что; тех.удлинитьоҙонайтыу, һуҙыу -
18 поверка
1. жтикшереү, ҡарау2. жперекличкабарлау, тикшереү -
19 подморозить
1. сов. чтоәҙерәк туңдырыу (туңдырып алыу), әҙерәк (бер аҙ) өшөтөү2. сов. безл.әҙерәк (бер аҙ) туңдырыу, туңаҙытыу -
20 потеря
1. жюғалтыу2. жтратаюғалтыу, тәләф
См. также в других словарях:
дирекциялық бұрыш бойынша бағытты картаға түсіру — (Нанесение на карту направления по дирекционному углу) Бастапқы нүкте арқылы параллель тік тор сызығын жүргізу керек. Осы сызыққа ортасы бастапқы нүктемен беттесетіндей етіп транспортирді қояды. Ал шкаласы оңға бағытталғанда бұрыштар 180о қа… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
уақыттық — зат. Уақытқа тән қасиет, уақытқа тән ерекшелік. Cоңыма бір түсіп алдың, түс, мейлі! Қараң – қара, ағыңды – ақ деп түстеймін. Сен – уақытсың: у а қ ы т т ы ғ ы ң д ы істейсің. Мен – адаммын, адамдығымды істеймін! (Қ.Мырзалиев: Қаз. әдеб.,… … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
шаңытты — … Барлық дүниені ұмытқан жолаушы күн астында майлы бүйректей болып ш а ң ы т т ы сағымға оранып жатқан Бозтөбеге қадала қарап қалған (Е.Рахимов, Тентек, 8) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
ығытты — … Егінге әуелі тұқым, содан соң күтім, бағым, ы ғ ы т т ы ауа райы қажет (М.Мағауин, Мен, 172) … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
радиомаяк — өз бетінше әрекет ететін немесе радионавигациялық жүйелердің құрамына кіретін дәл белгілі координаттары бар навигациялық, хабар беруші радиостанция. Ұшу аппараттарының, кемелердің немесе басқа да жылжымалы объектілердің бортында Р. белгісін… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
азимуттар бойынша ілгерілеу — (Движение по азимутам) белгілі азимут бойынша жергілікті жерде дұрыс бағытты таба білу; қозғалыс барысында сол бағытты сақтап, белгіленген пункттен шығу. Бұл үшін қозғалысқа қажетті мәліметтерді – магниттік азимут пен қашықтықты білу керек. Ол… … Казахский толковый терминологический словарь по военному делу
Бақыт — – адамның өмір қызығы мен қуанышына, рахатына қанағаттану дәрежесін танытатын этикалық ұғым. Бақыттың негізінде адамның өмірі мағыналы және нәтижелі болған кездегі өз болмысына деген ризашылық сезімінің қалыптасуы жатыр. Арман сияқты, бақыт та… … Философиялық терминдердің сөздігі
Структурализм — (лат. structura – құрылым, орналасу, рет) – мәдениетті жете түсінудің нақты ғылыми және философиялық әдіснамасы, методологиясы. Алғашқыда лингвистикада, әдебиеттануда, антропологияда қалыптасты (ХХ ғ. бірінші жартысында), кейін мәдениеттің басқа… … Философиялық терминдердің сөздігі
Уақыт — – материалистік философия бойынша, кеңістікпен қатар материя болмысының формасы, философиялық және жалпығылыми категория. Ол материалдық объектілердің өмір сүруінің ұзақтылығын және сол объектілердің даму процесінде өзгерулерінің (күй –… … Философиялық терминдердің сөздігі
тассағат — зат. Тұрғызылған биік обаның көлеңкесі оның төңірегіне қойылған тастардың қайсысына түсетіндігіне қарай уақытты білуге болатын қондырғы. Ертеде көшпелі халықтар уақыттың қанша болғанын анықтау үшін оба тұрғызған. Ортада биік оба болады. Сосын оны … Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі
My Kazakhstan (song) — My Kazakhstan (Kazakh: Менің Қазақстаным, Meniñ Qazaqstanım) is a Kazakh patriotic song written in 1956 to celebrate the Soviet Virgin Lands program. Shamshi Kaldayakov composed the music and Jumeken Najimedenov wrote the lyrics. Kazakhstan s… … Wikipedia